Kalp Krizi Nedir?

Kalbin koroner arterlerinden biri aniden tıkandığında veya aşırı derecede yavaş kan akışına sahip olduğunda kalp krizi meydana gelir.  Kalp krizine miyokardiyal enfarktüs de denir.

Bir koroner arterdeki ani tıkanmanın olağan nedeni, bir kan pıhtısı oluşumudur (trombüs).  Kan pıhtısı, tipik olarak, kan damarlarının iç duvarları boyunca yağ birikintilerinin (plakların) oluştuğu bir durum olan ateroskleroz tarafından zaten daraltılmış olan bir koroner arterin içinde oluşur.

Bir koroner arterdeki yavaş kan akışı, kalp çok hızlı attığında veya kişinin tansiyonu düşük olduğunda gerçekleşebilir.  Oksijen talebi arzdan fazlaysa, kan pıhtısı oluşmadan kalp krizi olabilir.  Aterosklerozu olan kişilerin de kalp krizi için bu nedene sahip olma olasılığı daha yüksektir.

Her koroner arter, kalbin kas duvarının belirli bir bölümüne kan sağlar, bu nedenle tıkalı bir arter, beslediği bölgede ağrıya ve arızaya neden olur.  İlgili kalp kasının konumuna ve miktarına bağlı olarak, bu arıza kalbin kan pompalama kabiliyetini ciddi şekilde etkileyebilir.  Ayrıca, bazı koroner arterler, kalp atışını düzenleyen kalbin bölgelerini besler, bu nedenle bir tıkanma bazen kardiyak aritmi adı verilen potansiyel olarak ölümcül anormal kalp atışlarına neden olur.

Şekil 1: Ateroskleroz (Damar Sertliği)

Çoğu kalp krizi aterosklerozdan (damar sertliğinden, bknz. Şekil 1) kaynaklanır.  Kalp krizi ve ateroskleroz için risk faktörleri temelde aynıdır:

Her kalp krizi ile gelişen semptomların paterni ve hayatta kalma şansı, koroner arter tıkanıklığının yeri ve boyutu ile bağlantılıdır.

  •  Anormal derecede yüksek düzeyde kan kolesterolü (hiperkolesterolemi)
  •  Genellikle “iyi kolesterol” olarak adlandırılan anormal derecede düşük HDL (yüksek yoğunluklu lipoprotein) seviyesi
  •  Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
  •  Diyabet
  •  Ailede erken yaşta koroner arter hastalığı öyküsü
  •  Sigara kullanımı
  •  Obezite
  •  Fiziksel hareketsizlik

Erken orta yaşta erkeklerin kalp krizi geçirme riski kadınlardan daha fazladır.  Bununla birlikte, menopoza giren bir kadının riski artar.  Bu, ateroskleroza karşı bir miktar koruma sağlayabilen bir kadın cinsiyet hormonu olan östrojen düzeylerinde menopoza bağlı bir düşüşün sonucu olabilir.

Kalp krizlerinin çoğu aterosklerozdan kaynaklansa da, kalp krizlerinin diğer tıbbi durumlardan kaynaklandığı daha nadir vakalar vardır.  Bunlar arasında koroner arterlerin konjenital anormallikleri, hiper pıhtılaşma (anormal derecede artmış kan pıhtıları oluşturma eğilimi), romatoid artrit veya sistemik lupus eritematozus (SLE veya lupus) gibi kollajen vasküler bir hastalık, kokain  kullanımı  veya bir koroner arterde yüzen ve oraya yerleşen bir emboli (küçük hareket eden kan pıhtısı) yer alır.

Semptomlar

 Kalp krizinin en yaygın semptomu, genellikle ezilme, sıkma, bastırma, ağır veya ara sıra bıçaklanma veya yanma olarak tanımlanan göğüs ağrısıdır.  Göğüs ağrısı, göğsün ortasına veya göğüs kafesinin hemen altına odaklanma eğilimindedir ve kollara, karına, boyuna, alt çene veya boyuna yayılabilir.

 Diğer semptomlar arasında ani halsizlik, terleme, mide bulantısı, kusma, nefes darlığı veya baş dönmesi sayılabilir.  Bazen bir kalp krizi göğüs ağrısı, mide bulantısı ve kusmaya neden olduğunda, hasta kalp semptomlarını hazımsızlıkla karıştırabilir.

Teşhis

Doktorunuz sizden göğüs ağrınızı ve diğer semptomları tarif etmenizi isteyecektir.  İdeal olarak, tıbbi tedaviye gittiğinizde bir aile üyesi veya yakın arkadaşınız size eşlik etmelidir.  Bu kişi, bunu yapamıyorsanız, doktorunuza belirtileriniz ve tıbbi geçmişiniz hakkında değerli bilgiler sağlamanıza yardımcı olabilir.

Doktorunuza aldığınız reçeteli ve reçetesiz ilaçların adlarının ve dozlarının bir listesini vermeniz de önemlidir.  Önceden hazırlanmış bir listeniz yoksa, ilaçları yakındaki bir çantaya veya çantaya koyun ve yanınızda hastaneye getirin.

Doktorunuz semptomlarınıza, tıbbi geçmişinize ve kardiyovasküler hastalık için risk faktörlerine bağlı olarak kalp krizi geçirdiğinizden şüphelenecektir.  Teşhisi doğrulamak için şunları yapacaktır:

  • Bir elektrokardiyogram (EKG)
  • Kalbinize ve tansiyonunuza özel önem verilerek fizik muayene
  • Serum kardiyak belirteçleri için kan testleri – kalp kası hasar gördüğünde kana salınan kimyasallar.  Doktorların kalp krizini teşhis etmek için en sık istediği kan testine troponin denir.
  • Aşağıdakiler dahil ek testler gerekebilir:
  • Ekokardiyogram – Kalp kasına ve kalp kapakçıklarına bakmak için ses dalgalarını kullanan ağrısız bir test.
  • Radyonüklid görüntüleme – Kalpteki zayıf kan akışı alanlarını tespit etmek için özel radyoaktif izotoplar kullanan taramalar

 Beklenen süre:

Kalp krizi semptomlarının ne kadar sürdüğü kişiden kişiye değişir.  Vakaların yaklaşık% 15’inde hasta tedavi için hiçbir zaman hastaneye gitmez ve semptomlar başladıktan hemen sonra ölür.

Kalp krizinden korunma

Kalp krizini önlemeye şu yollarla yardımcı olabilirsiniz:

  • Düzenli egzersiz yapmak
  • Sağlıklı beslenmek
  • Sağlıklı kiloyu korumak
  • Tütün ürünleri kullanmamak
  • Kan basıncınızı kontrol etmek
  • LDL kolesterolünüzü düşürür.

Bir uzman ne zaman aranmalı?

Sadece hazımsızlık olduğunu düşünseniz veya kalp krizi geçiremeyecek kadar genç olsanız bile göğüs ağrınız varsa hemen acil yardım isteyin.  Hızlı tedavi, kalp kası hasarını sınırlama şansınızı artırır.  Bunun nedeni, reperfüzyon önlemlerinin, semptomlar başladıktan sonra mümkün olan en kısa sürede başlanırsa en iyi sonucu vermesidir.